Hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng tới khả năng sinh sản như thế nào? 

Hội chứng buồng trứng đa nang (viết tắt là PCOS) là một hội chứng đặc trưng của rối loạn hormone hoặc là rối loạn chức năng của 2 buồng trứng. Việc rối loạn các chức năng của trứng sẽ làm khả năng thụ thai trở nên thấp hơn.

Phụ nữ bị mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường là do có quá nhiều nội tiết tố nam và không đủ nội tiết tố nữ, điều này làm cho việc rụng trứng trở nên ít hơn hoặc là không đều. Nếu như không được điều trị kịp thời thì sự mất cân bằng hormone này rất có thể sẽ gây ảnh hưởng tới tất cả các cơ quan trong cơ thể và có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh tim và vô sinh ở nữ.

Phụ nữ thường sẽ rụng trứng mỗi tháng khi có 1 nang buồng trứng (một túi chứa đầy các chất lỏng chứa trứng đang phát triển) vỡ ra và phóng thích trứng trưởng thành vào trong ống dẫn trứng.

Nếu như bạn bị mắc phải PCOS thì sự dư thừa nội tiết tố nam sẽ là ngăn cản trứng trưởng thành rựng và được giải phóng, khi đó trứng sẽ nằm lại ở trong nang chứa đầy chất lỏng, đây chính là là “u nang”. Nhiều phụ nữ bị mắc phải PCOS sẽ có buồng trứng được mở rộng để chứa các cụm u nang nhỏ này. Nếu như không có sự phát triển bình thường của nang trứng và quá trình rụng trứng thì nồng độ nội tiết tố nam vẫn sẽ ở mức cao và nội tiết tố nữ sẽ bị mất cân bằng, khi đó chu kỳ này sẽ lặp lại.

Nhiều phụ nữ bị mắc PCOS sẽ bị kháng insulin, tức là cơ thể không thể xử lý được glucose (đường) 1cách hiệu quả. Sau đó thì cần phải bổ sung thêm insulin để có thể đẩy glucose vào các tế bào, nơi nó sẽ được lưu trữ để tạo ra năng lượng. Nếu như có quá nhiều insulin ở trong cơ thể cũng rất có thể sẽ làm tăng thêm cảm giác thèm ăn, dẫn tới tăng cân và đồng thời sẽ sản sinh thêm nội tiết tố nam.

Theo thống kê cho thấy thì có khoảng hơn 70% nữ giới bị mắc phải PCOS sẽ gặp phải những vấn đề về sinh sản. Đây là một con số đáng báo động về sức khỏe sinh sản hiện nay. Có những trường hợp bị mắc PCOS và gặp phải khó khăn trong việc mang thai cũng sẽ có nguy cơ cao phải đối mặt với những vấn đề khác, ví dụ như lo lắng, buồn rầu, căng thẳng, áp lực…Điều này cũng chính là nguyên nhân góp phần dẫn tới làm giảm khả năng thụ thai. Ngoài ra thì các trường hợp mắc PCOS cũng sẽ có nguy cơ phải đối diện với những biến chứng thai kỳ và khả năng bị sảy thai.

Hội chứng buồng chứng đa năng sẽ ảnh hưởng tới khoảng 5 tới 10% nữ giới đang trong độ tuổi sinh đẻ, khiến nó trở thành một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn tới vô sinh ở nữ giới.

Các chuyên gia hiện nay vẫn chưa tìm ra được lý do chính xác dẫn tới hội chứng buồng trứng đa nang. Thế nhưng theo nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng PCOS thường có xu hướng di truyền, do đó các nhà nghiên cứu đã tin rằng di truyền là yếu tố có liên quan nhất tới hội chứng này. Ngoài ra thì chế độ ăn uống hay những độc tố môi trường cũng rất có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng này. Lời giải thích được xem là thuyết phục nhất chính là sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường.

Dưới đây là những yếu tố có khả năng chính là nguy cơ gây ra PCOS:

• Yếu tố di truyền: Bạn cũng rất có thể sẽ mắc phải PCOS nếu như mẹ hoặc là chị gái của bạn cũng đã mắc phải hội chứng này. Các chuyên gia cũng đang xem xét tới khả năng đột biến gen có thể liên quan tới PCOS.
• Chế độ dinh dưỡng: hấp thụ quá nhiều tinh bột cũng có thể là một nguyên nhân dẫn tới PCOS.
• Hàm lượng insulin cao hơn so với mức bình thường: đây chính là một loại hormone được sản xuất ở trong các tế bào tuyến tụy có thể cho phép sử dụng đường (glucose) và cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Nếu như có đề kháng insulin thì khả năng sử dụng insulin 1 cách hiệu quả sẽ bị sụt giảm và tuyến tụy insulin cũng sẽ nhiều hơn để có thể chuyển hóa cho các tế bào. Hàm lượng insulin nếu như cao hơn mức bình thường thì cũng có thể được xem là nguyên nhân đẩy mạnh Androgen của buồng trứng. Sự gia tăng sản xuất Androgen cũng sẽ làm cho sự phát triển của nang trứng và khả năng rụng trứng của buồng trứng bị suy giảm.

Mỗi trường hợp mắc Hội chứng buồng trứng đa nang đều sẽ có các mức độ cũng như sự dao động hormone riêng biệt, chính vì thế nên những dấu hiệu của PCOS ở mỗi người bệnh cũng sẽ có sự khác nhau. Có đến 80% nữ giới mắc PCOS bị gặp tình trạng béo phì. Khoảng hơn 70% có lông mọc nhiều ở các vùng trên mặt, ngực, bụng dưới, lưng hoặc là đùi.

Một số dấu hiệu khác của Hội chứng đa nang buồng trứng bao gồm:

• Có hiện tượng chảy máu rất nhẹ, rất nặng hoặc là không thể đoán trước được trong kỳ kinh nguyệt
• Một số vấn đề về da như mọc mụn trứng cá, các vùng da trở nên sẫm màu hoặc những mảng da (các mảng da nhỏ, thừa ở nách hoặc quanh cổ) có màu khác so với những vùng da khác.
• Chứng ngưng thở lúc ngủ: đây cũng là một triệu chứng khá phổ biến của PCOS. Nguyên nhân của tình trạng này là do rối loạn nội tiết cũng như tình trạng tăng cân bất thường.
• Khó thụ thai
• Tóc trở nên mỏng đi do các nang tóc bị thiếu chất dinh dưỡng. Điều này sẽ làm cho tóc trở nên ngày càng yếu dần đi rồi rụng dần.
• Tăng cân: đường glucose sẽ không được chuyển hóa vào trong tế bào mà sẽ chuyển đổi thành các chất béo tích tụ lại, đặc biệt là ở vùng bụng
• Chu kỳ kinh nguyệt sẽ không đều hoặc là bất thường
• Có cảm giác khó chịu ở vùng bụng: đây được xem là dấu hiệu thường gặp nhất ở những trường hợp mắc PCOS. Những cơn đau này có thể sẽâm ỉ hoặc cũng có thể sẽ đau nhói với các mức độ từ nhẹ tới dữ dội như khi tới kỳ kinh nguyệt
• Xuất hiện những mảng da sẫm màu
• Tâm trạng trở nên thất thường: mắc PCOS sẽ khiến cho chị em thường xuyên cảm thấy lo lắng, căng thẳng…và thậm chí là bị trầm cảm.

Bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá những triệu chứng và thảo luận về tiền sử bệnh của bạn, sau đó sẽ chỉ định khám sức khỏe, bao gồm xét nghiệm máu để đo được nồng độ hormone. Siêu âm sẽ được thực hiện để kiểm tra có sự xuất hiện của các u nang ở trong buồng trứng hay không.

Để được chẩn đoán mắc PCOS, bạn sẽ phải có ít nhất 2 trong 3 dấu hiệu sau:

• Kinh nguyệt  xuất hiện không đều hoặc là không xuất hiện
• Nồng độ nội tiết tố nam ở trong máu cao hoặc là những triệu chứng có liên quan như tăng mọc tóc hay rụng tóc kiểu nam
• Có nhiều u nang nhỏ ở 1 hoặc là cả 2 buồng trứng

Những lựa chọn điều trị hội chứng đa nang để có thể mang thai, bao gồm:

Giảm cân: Nếu như bạn đang thừa cân thì giảm cân cũng là cách có thể giúp rụng trứng và có thể giúp cho kinh nguyệt đều đặn hơn.

Thuốc: Bác sĩ có thể cân nhắc về việc sử dụng một số loại thuốc khác nhau, bao gồm:

• Clomiphene: Nếu như việc giảm cân không giúp ích được cho bạn trong quá trình rụng trứng thường xuyên thì việc sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản clomiphene citrate thường sẽ là lựa chọn tiếp theo. Có khoảng 80% nữ giới sẽ rụng trứng trong vòng 3 tháng đầu tiên kể từ khi bắt đầu được điều trị bằng clomiphene. Trong số những phụ nữ đã sử dụng Clomiphene thì có tới khoảng 30- 40% đã có thai vào chu kỳ điều trị thứ 3 của họ.
• Letrozole: Nhiều chuyên gia khuyên sử dụng thuốc letrozole để giúp tăng khả năng rụng trứng. 1 nghiên cứu được thực hiện trong thời gian gần đây về phụ nữ bị PCOS đã cho thấy rằng letrozole có hiệu quả hơn so với clomiphene trong việc điều chỉnh khả năng rụng trứng và dẫn tới khả năng thụ thai cũng cao hơn.
• Metformin: Đây là loại thuốc giúp kích thích insulin metformin cũng như giúp tăng khả năng rụng trứng. Bạn có thể sử dung thuốc này đơn lẻ hoặc là kết hợp cùng với clomiphene hay letrozole.
• Gonadotropins: Nếu như những loại thuốc khác không có hiệu quả thì bác sĩ cũng có thể chỉ định điều trị bằng gonadotropins, đây là loại thuốc tiêm giúp kích thích khả năng rụng trứng cũng như là sự phát triển của nhiều trứng. Gần như tất cả những người phụ nữ bị mắc Hội chứng buồng trứng đa nang khi dùng gonadotropins đều sẽ rụng trứng và có khoảng 60% trong số này đã mang thai.

Phẫu thuật: Nếu như bạn không đáp ứng được với các phương pháp điều trị trên hoặc nếu như bạn lựa chọn không sử dụng chúng thì bác sĩ sẽ chỉ định tiến hành phẫu thuật khoan buồng trứng. Trong kỹ thuật này thì bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành rạch một đường nhỏ ở trên bụng của bạn và tạo ra các lỗ nhỏ ở trên buồng trứng của bạn. Điều này có thể sẽ làm giảm đi mức độ nội tiết tố nam và có thể giúp tăng khả năng rụng trứng. Không giống như việc sử dụng thuốc uống và thuốc tiêm, khoan buồng trứng là phương pháp điều trị 1 lần. Các tác động của phương pháp này chỉ là tạm thời, thế nhưng khoảng 50% phụ nữ đã có thai trong vòng 1 năm sau phẫu thuật.

Điều trị vô sinh: Nếu như không có biện pháp nào trong số những biện pháp đã nêu ở trên hữu ích với bạn thì bác sĩ có thể đề xuất bạn tiến hành phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Quy trình này bao gồm việc đặt trứng và tinh trùng cùng nhau trong 1 quy trình ở trong phòng thí nghiệm để dẫn tới việc thụ tinh.

Sau đó thì phôi sẽ được chuyển tới tử cung của bạn, nơi nó sẽ làm tổ và phát triển thành thai nhi. Tỷ lệ mang thai nhờ phương pháp này sẽ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi cũng như những vấn đề sinh sản của cặp vợ chồng, nhưng nhìn chung thì những phụ nữ bị PCOS vẫn có cơ hội mang thai thông qua IVF tương tự như những phụ nữ có những vấn đề sinh sản khác.

Những phương pháp điều trị khác nếu như bạn không muốn mang thai, bao gồm:

• Thuốc tránh thai: Ở trong thuốc tránh thai thường có chứa cả estrogen lẫn progestin thế nên nó có thể giúp điều chỉnh sự mất cân bằng hormone. Thuốc còn có thể giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm một số vấn đề về da và giúp hạn chế được sự phát triển bất thường của lông trong thời gian bạn sử dụng thuốc. Ngoài ra thì loại thuốc tránh thai chỉ chứa progestin cũng có thể giúp điều hòa kinh nguyệt và ngừa thai, thế nhưng nó sẽ không hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá hoặc những vấn đề về mọc tóc.
• Metformin: Metformin không phải là thuốc tránh thai và nó cũng không giúp kiểm soát sinh sản, thế nhưng nó có thể hỗ trợ trong việc điều hòa kinh nguyệt ở khoảng 30- 50% phụ nữ bị mắc Hội chứng buồng trứng đa nang. Nó cũng có thể hỗ trợ trong việc giảm mức insulin, giảm cân bằng cách hạn chế sự thèm ăn của bạn và điều trị tóc mọc thừa.

Nếu như bạn thừa cân thì hãy tập thể dục đồng thời duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng. Giảm cân có thể giúp điều hòa được kinh nguyệt, giảm được lượng cholesterol và thậm chí còn có thể giúp làm sạch được mụn trứng cá cũng như lông mọc nhiều. Nếu như bạn bị kháng insulin thì tập thể dục cũng sẽ giúp cơ thể xử lý insulin. Hãy tham khảo ý kiến của những chuyên gia để có 1 chương trình giảm cân tốt nhất.

Khám phụ khoa cũng là điều rất quan trọng để có thể theo dõi được những sự thay đổi ở trong trong buồng trứng hoặc tử cung của bạn. Khám định kỳ cũng sẽ giúp phát hiện sớm được các triệu chứng của ung thư nội mạc tử cung, đây một trong những là nguy cơ đối với những phụ nữ có kinh nguyệt không đều hoặc là không có. Có thể xét nghiệm máu không liên tục để có thể theo dõi được những sự thay đổi của hormone. Ngoài ra thì bạn cũng có thể hạn chế được nguy cơ ung thư nội mạc tử cung bằng cách điều hòa kinh nguyệt bằng biện pháp ngừa thai bằng hormone. Điện phân hoặc tẩy lông để loại bỏ được lông thừa trên mặt và cơ thể.

Không có cách nào có thể ngăn ngừa được hội chứng buồng trứng đa nang, tuy nhiên việc chẩn đoán và điều trị sớm là biện pháp tốt nhất để có thể kiểm soát được các triệu chứng của bệnh. Nếu như kinh nguyệt của bạn không đều hoặc là không có thì hãy tới gặp bác sĩ phụ khoa để được hỗ trợ điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó thì bạn cũng nên xem xét sự thay đổi trong lối sống của bản thân. Hãy chủ động hơn trong việc tập thể dục, theo dõi cân nặng cũng như chuyển sang chế độ ăn low-carbohydrate ( ít tinh bột).

Nếu như bạn nghĩ rằng bạn có thể đã mắc PCOS hoặc nếu như bạn đang gặp bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào của PCOS thì hãy đi kiểm tra càng sớm càng tốt, đặc biệt là nếu như bạn đang cố gắng để có thai.

PCOS có thể gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản ở nữ giới. Thế nhưng nếu như được thăm khám và điều trị sớm thì mức độ ảnh hưởng vẫn có thể được cải thiện. Do đó, chị em phụ nữ nên kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ tại những cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để có thể sớm phát hiện bệnh và có những giải pháp điều trị phù hợp.