Mục lục
Chu kỳ kinh nguyệt thường sẽ diễn ra vào mỗi tháng và xảy ra ở trong hệ thống sinh sản của nữ giới. Về mặt y học thì kinh nguyệt được xem là quá trình người phụ nữ thải (qua âm đạo) máu và những chất khác từ niêm mạc tử cung vào 1 thời điểm ở trong tháng và quá trình này sẽ diễn ra từ lúc dậy thì cho tới khi mãn kinh (ngừng hẳn chu kỳ kinh nguyệt đều đặn), ngoại trừ lúc mang thai. Quá trình này thường kéo dài khoảng từ 3 tới 5 ngày.
1. Hệ thống sinh sản nữ giới
Để tìm hiểu được diễn biến của quá trình hành kinh, trước tiên cần phải hiểu được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ sinh sản của phụ nữ. Hệ sinh sản ở nữ giới thường được cấu thành từ những bộ phận sau:
- Tử cung: Tử cung là nơi để hợp tử làm tổ và cũng là nơi giữ em bé trong suốt quá trình mang thai của người phụ nữ. Lớp niêm mạc tử cung, hay còn được gọi là nội mạc tử cung sẽ dày lên theo chu kỳ hằng tháng để có thể hỗ trợ trong trường hợp trứng được thụ tinh và cần có nơi làm tổ. Có 1 sự thật đáng kinh ngạc mà không phải ai cũng biết đó là trước khi mang thai thì tử cung của người phụ nữ chỉ có kích thước bằng với 1 trái cam nhỏ. Thế nhưng tới giai đoạn cuối của thai kỳ thì chúng có thể lớn gấp khoảng năm lần so với kích thước ban đầu.
- Buồng trứng: Gồm có 2 cơ quan nhỏ, có hình dáng như quả hạnh nằm về 2 phía của tử cung và đây cũng chính là nơi lưu trữ toàn bộ trứng của người phụ nữ. Mỗi một bé gái khi sinh ra sẽ có khoảng từ một tới hai triệu tế bào trứng và trong suốt cuộc đời con số này sẽ không tăng lên. Thế nhưng sẽ chỉ có khoảng bốn trăm tế bào trứng sẽ được giải phóng trong suốt độ tuổi sinh đẻ của nữ giới. Còn lại thì đa phần các tế bào trứng khác sẽ được hấp thu lại vào trong cơ thể, chính vì vậy mà khi tới tuổi mãn kinh thì trung bình mỗi người phụ nữ sẽ còn có khoảng một nghìn tế bào trứng.
- Ống dẫn trứng: Tương ứng với 2 buồng trứng ở 2 bên tử cung chính là 2 ống dẫn trứng để có thể đưa trứng sau khi được giải phóng tới tử cung.
- Cổ tử cung: Cổ tử cung chính là phần mở của tử cung và âm đạo
- Âm đạo: Đây là đường dẫn của tử cung ra bên ngoài cơ thể.
2. Chu kỳ và độ dài của chu kỳ kinh nguyệt
Độ dài trung bình của một chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày thế nhưng trên thực tế thì độ dài của một chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới có thể sẽ dao động trong khoảng từ 23 cho tới 32 ngày. Tất cả những người phụ nữ có độ dài kinh nguyệt ở trong khoảng thời gian này thì đều có thể được xem là bình thường.
Ngày đầu tiên của một chu kỳ kinh nguyệt (được đánh dấu bằng sự chảy máu âm đạo) sẽ được xem như là ngày bắt đầu của một chu kỳ. Hầu hết phụ nữ đều có kinh nguyệt đều đặn, tức là mỗi chu kỳ của họ đều sẽ kéo dài trong 1 khoảng thời gian gần như tương tự nhau.
Có một số phụ nữ có thể sẽ có độ dài mỗi chu kỳ kinh nguyệt khác nhau, điều này cũng được xem là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên nếu như độ dài chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ kéo dài hơn 7 ngày trong nhiều tháng hoặc nếu như bị mất kinh thì họ cần phải tìm tới các chuyên gia sức khỏe sinh sản để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
3. Các giai đoạn của một chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới
Một chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới có thể chia thành nhiều giai đoạn khác nhau, bao gồm: Giai đoạn hành kinh giai đoạn kinh nguyệt), giai đoạn nang trứng, giai đoạn rụng trứng và giai đoạn hoàng thể. Dưới đây là tất cả các hoạt động xảy ra trong từng giai đoạn của một chu kỳ:
3.1 Giai đoạn hành kinh (giai đoạn kinh nguyệt)
Giai đoạn này sẽ kéo dài từ ngày đầu tiên cho tới ngày thứ năm của chu kỳ. Khi người phụ nữ bắt đầu có kinh thì nồng độ của hormone estrogen và progesterone sẽ giảm xuống. Tình trạng chảy máu kinh sẽ kéo dài trong khoảng từ ba tới bảy ngày.
3.2 Giai đoạn nang trứng
Giai đoạn này sẽ kéo dài từ ngày đầu tiên cho tới ngày thứ mười ba của chu kỳ kinh nguyệt. Ngày đầu tiên của kỳ kinh cũng sẽ đánh dấu sự bắt đầu của giai đoạn này. Trong giai đoạn này, cơ thể sẽ tiến hành các công đoạn để chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình mang thai.
Nhờ vào hormone GnRH mà nồng độ hormone FSH sẽ dần tăng lên và thúc đẩy trứng “chín”, thông thường sẽ là khoảng 15 tới 20 tế bào trứng. Mỗi một tế bào trứng sẽ được bọc trong 1 túi nhỏ (gọi là nang trứng). Trong số các nang trứng thì sẽ có 1 nang có tốc độ phát triển nhanh hơn tất cả các nang còn lại cho tới khi đạt được đường kính khoảng từ 18 tới 25 mm. Nang trứng trội hơn chính là nang trứng sẽ được giải phóng trong chu kỳ kinh nguyệt lần này. Nếu như cơ thể có 2 nang trứng phát triển trội hơn và đều được giải phóng thì người phụ nữ nhiều khả năng sẽ mang thai đôi.
Trong suốt 1 chu kỳ 28 ngày, giai đoạn nang trứng thường sẽ kéo dài cho tới ngày thứ mười ba và những thay đổi sẽ phụ thuộc vào độ dài ngắn một chu kỳ của người phụ nữ.
Hormone FSH cũng sẽ kích thích buồng trứng sản xuất ra hormone estrogen và tác động tới hệ thống sinh sản ở giai đoạn này. Hormone estrogen sẽ kích thích những tế bào ở trong nội mạc tử cung phát triển khiến cho niêm mạc tử cung dày lên và trở nên xốp hơn. Các mạch máu cũng sẽ tăng cường lưu thông để đưa máu tới nuôi dưỡng lớp niêm mạc. Tất cả những thay đổi này đều để nhằm mục đích hỗ trợ cho việc mang thai.
Nếu như không có thai thì trong chu kỳ kinh nguyệt, lớp niêm mạc này sẽ bị bong ra. Hormone estrogen tăng cũng sẽ làm cho chất nhầy cổ tử cung tăng tiết hơn nhằm giúp cho tinh trùng có thể dễ dàng xâm nhập ống dẫn trứng và tiến hành quá trình thụ tinh.
3.3 Giai đoạn rụng trứng
Đây là giai đoạn mà trứng sẽ được giải phóng từ buồng trứng, thường sẽ xảy ra ở thời điểm giữa chu kỳ (ngày thứ 14). Sự gia tăng của nồng độ estrogen sẽ làm cho nồng độ hormone LH cũng tăng lên theo. Khoảng 36 tiếng sau khi nồng độ hormone LH tăng thì các nang trứng sẽ vỡ ra và giải phóng trứng vào trong ống dẫn trứng. Ở đó trứng sẽ gặp được tinh trùng và bắt đầu quá trình thụ tinh.
Trứng sẽ chỉ tồn tại ở trong ống dẫn trứng khoảng từ 12 tới 24 tiếng. Thế nhưng tinh trùng lại có thể tồn tại tới 5 ngày ở trong đường sinh dục của người phụ nữ. Chính vì vậy nếu như trứng rụng vào ngày thứ 15 của chu kỳ thì bất cứ quan hệ tình dục nào diễn ra trong khoảng từ ngày thứ 10 cho tới ngày thứ 15 đều có khả năng thụ thai rất cao.
3.4 Giai đoạn hoàng thể
Giai đoạn này bắt đầu ngay sau khi trứng rụng, thường sẽ vào khoảng ngày thứ 15. Ở trong giai đoạn này thì nồng độ hai hormone FSH và LH sẽ giảm xuống. Thời gian cơ hội thụ thai cao đã trôi qua và cơ thể đang chuẩn bị tiến hành cho một chu kỳ kinh nguyệt mới vào tháng tới.
Ở trong buồng trứng, các nang trứng sẽ rỗng xẹp xuống và trở thành một khối tế bào nhỏ có màu vàng, được gọi là thể vàng hoăc hoàng thể. Hoàng thể sẽ sản xuất ra hormone progesterone khiến cho chất nhầy ở cổ tử cung của người phụ nữ trở nên có độ đặc và dính hơn.
Trong trường hợp nếu như trứng gặp được tế bào tinh trùng ở ống dẫn trứng thì lớp niêm mạc sẽ tiết ra các chất đặc biệt để nuôi dưỡng trứng đã được thụ tinh thành công. Sau đó 1 tuần thì hợp tử sẽ bắt đầu bám vào thành niêm mạc tử cung để làm tổ và đó được tính là thời điểm người phụ nữ đã chính thức mang thai. Trong vòng 1 tuần sau đó, khi thử thai bằng que thử thì người phụ nữ cũng sẽ nhận được kết quả dương tính. Sau đó thì những triệu chứng mang thai sẽ bắt đầu xuất hiện và sẽ càng ngày càng trở nên rõ ràng hơn, chẳng hạn như căng ngực (do nồng độ estrogen và progesterone tăng lên).
Còn nếu như trứng không được thụ tinh hoặc là đã được thụ tinh nhưng không thể tồn tại thì sẽ bước tiếp vào giai đoạn thoái hóa. Trong các ngày cuối cùng của chu kỳ, nếu như người phụ nữ không mang thai thì nồng độ của cả 2 hormone estrogen và progesterone đều sẽ sụt giảm làm cho những mạch máu ở trong niêm mạc tử cung co lại. Bởi vì không có nguồn cung cấp máu cũng như chất dinh dưỡng thế nên niêm mạc tử cung sẽ bắt đầu bong ra, lớp niêm mạc tử sẽ cung bị phân hủy khiến cho cơ tử cung bị co thắt gây ra các cơn đau bụng kinh. Cuối cùng thì các mạch máu ở trong niêm mạc sẽ vỡ ra, máu và các mô niêm mạc sẽ được đào thải ra ngoài qua đường âm đạo. Sau đó thì một chu kỳ kinh nguyệt mới lại bắt đầu.
Ngoại trừ lúc mang tha thì chu kỳ này sẽ luôn xuất hiện liên tục và nối tiếp nhau cho tới khi người phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh.
Nếu như 1 người phụ nữ đang có kế hoạch để mang thai thì ngoài việc tìm hiểu kỹ về quá trình rụng trứng để có thể đưa ra những quyết định quan hệ tình dục 1 cách hợp lý thì cả vợ và chồng đều cần phải kiểm tra tình hình sinh sản trươc khi mang thai từ ba tới năm tháng để đảm bảo được sức khoẻ của cả hai vợ chồng đều hoàn toàn tốt để có thể sẵn sàng chuẩn bị cho 1 thai kỳ khỏe mạnh.
Người vợ nên:
- Tiến hành tiêm chủng trước khi mang thai (đặc biệt là tiêm chủng ngừa rubella bởi vì nếu như bị mắc rubella ở trong thai kỳ thì sẽ cực kỳ nguy hiểm)
- Xét nghiệm gen đểcó thể sàng lọc các bệnh lý di truyền trước khi mang thai
- Kiểm tra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi
- Đặc biệt là với những người phụ nữ trên 35 tuổi nếu như muốn mang thai (nhất là chưa từng mang thai lần nào) thì sẽ phải tiến hành kiểm tra sức khỏe một cách rất chi tiết bởi vì mang thai ở độ tuổi này thường sẽ gặp phải những vấn đề như: Suy buồng trứng, nguy cơ sinh non, nguy cơ thai nhi bị dị tật, rau tiền đạo, nguy cơ tiền sản giật cũng cao hơn.
Người chồng nên:
- Tiến hành kiểm tra sức khỏe sinh sản để có thể phát hiện sớm những bệnh lý như teo tinh hoàn, yếu sinh lý, tinh trùng yếu…
- Kiểm tra để có thể phát hiện các bệnh lây qua đường tình dục, đặc biệt là những bệnh không thể chữa khỏi vô cùng nguy hiểm.
Lê Quỳnh
Bài liên quan
Mới nhất
Độ cứng đĩa nguyệt san có quan trọng hay không?
Mục lục Độ cứng là một trong những chủ đề được quan tâm trong cộng đồng những người dùng cốc nguyệt san. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều người cũng muốn hiểu về độ cứng của đĩa nguyệt san. Tin tốt là độ cứng đĩa…
Có thể đi tiểu khi đeo cốc nguyệt san hay không?
Mục lục Nếu bạn chưa quen với việc đeo cốc nguyệt san hoặc đang cân nhắc việc chuyển đổi, thì có lẽ một trong những câu hỏi đầu tiên mà bạn có thể đặt ra là “liệu tôi có thể đi tiểu khi đang đeo cốc nguyệt san…