Rối loạn nội tiết dẫn đến hiện tượng rong kinh 

Chu kỳ kinh nguyệt bình thường dựa trên một hệ thống cân bằng và phức tạp khác nhau của các hormone nội tiết. Rối loạn thay đổi hormone có thể dẫn đến chảy máu âm đạo bất thường (rong kinh). Bao gồm:

• Sự ảnh hưởng lẫn nhau của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng
• Căng thẳng, mệt mỏi
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
• Suy giáp

Sự chậm phát triển của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng

Trong 2 – 3 năm sau kỳ kinh nguyệt đầu tiên, nhiều em gái vị thành niên bị kinh nguyệt không đều. Đôi khi điều này xảy ra với hiện tượng trễ kinh hoặc chảy máu rất nhẹ, trong khi những người khác có thể bị chảy máu kinh nguyệt nhiều. Chu kỳ kinh nguyệt được kiểm soát bởi sự tương tác phức tạp giữa vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng (gọi là trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng). Hệ thống này cần thời gian để trưởng thành, và khi nó không hoạt động bình thường, quá trình rụng trứng có thể không xảy ra. Khi sự rụng trứng không xảy ra, không có progesterone trong tử cung, niêm mạc tử cung trở nên rất dày và chứa nhiều mạch máu hơn bình thường. Điều này có thể dẫn đến một kỳ kinh nguyệt nặng nề và kéo dài. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của hiện tượng chảy máu âm đạo nhiều bất thường ở thanh thiếu niên.

Nguyên nhân nào gây ra sự chậm phát triển của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng?

Không thể xác định nguyên nhân cụ thể tại sao đôi khi sự điều hòa nội tiết của kinh nguyệt lại chậm phát triển hơn bình thường.

Các triệu chứng chậm phát triển của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng là gì?

Có thể là kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh. Chảy máu âm đạo nhiều bất thường liên quan đến sự chậm phát triển của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng không khác với các nguyên nhân khác của nó. Nghĩa là bạn có thể có các triệu chứng sau đây:

• Chảy máu âm đạo kéo dài hơn 7 ngày.
• Chảy máu nhiều đến nỗi cần thay băng vệ sinh hoặc miếng nhiều lần trong vài giờ liên tiếp.
• Cần mặc nhiều miếng lót cùng một lúc để kiểm soát lưu lượng kinh nguyệt.
• Cần thay miếng lót hoặc băng vệ sinh trong đêm.
• Kinh nguyệt ra nhiều kèm theo những cục máu đông to.

Sự chậm phát triển của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng được chẩn đoán như thế nào?

Thường được chẩn đoán khi đã loại trừ tất cả các nguyên nhân khác của HMB. Việc ghi lại các triệu chứng trong nhật ký kinh nguyệt có thể sẽ hữu ích. Bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm máu để loại trừ các nguyên nhân khác của HMB (ví dụ: rối loạn chảy máu, các vấn đề về tuyến giáp).

Điều trị như thế nào?

Nếu việc chảy máu âm đạo quá nhiều gây cản trở các hoạt động hàng ngày của bạn, bạn có thể được kê các toa thuốc uống tránh thai (hoặc biện pháp tránh thai nội tiết tố khác) để giúp kiểm soát máu kinh nguyệt. Một loại thuốc không chứa nội tiết tố, axit tranexamic, cũng có thể được sử dụng khi kinh nguyệt ra nhiều. Việc bổ sung sắt cũng được khuyến khích.

Căng thẳng, mệt mỏi

Căng thẳng tâm lý được định nghĩa là một trạng thái căng thẳng về tinh thần do hoàn cảnh. Căng thẳng tinh thần có thể gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, như vô kinh hoặc kinh nguyệt không đều, hay chảy máu kinh nhiều.

Các triệu chứng là gì?

Có nhiều triệu chứng về tinh thần và thể chất, bao gồm:

• Đau đớn
• Đau đầu
• Mệt mỏi
• Tiêu chảy, đau bụng
• Mất ham muốn tình dục
• Khô miệng
• Kến răng
• Thay đổi cảm giác thèm ăn
• Căng cơ, đau nhức cơ
• Mất ngủ
• Sự lo ngại
• Phiền muộn
• Khó chịu và tức giận
• Tránh gặp những người khác
• Khó thư giãn

Chẩn đoán như thế nào?

Nếu bạn đang có những triệu chứng này nhưng không chắc liệu có phải do căng thẳng gây ra hay không, hãy đến gặp bác sĩ. Họ sẽ xác định liệu có phải do các bệnh khác gây ra các triệu chứng của bạn hay không.

Điều trị căng thẳng như thế nào?

Có nhiều cách giúp bạn kiểm soát mức độ căng thẳng của mình. Nói chuyện với một người bạn đáng tin cậy hoặc thành viên trong gia đình về những gì bạn đang trải qua có thể hữu ích. Dành ra những khoảng thời gian nhỏ cho các hoạt động giúp bạn thư giãn, chẳng hạn như tập thể dục, yoga, vẽ tranh hoặc đọc sách. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng khó kiểm soát, hãy nói chuyện với một nhà trị liệu có chuyên môn về liệu pháp hành vi nhận thức để giúp bạn thay đổi một số kiểu suy nghĩ và học cách kiểm soát tốt hơn. Trong một số trường hợp, sử dụng thuốc có thể hữu ích để điều trị một số triệu chứng do căng thẳng gây ra.

Hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn phổ biến ở phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi sinh sản. Nó ảnh hưởng đến 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. PCOS xảy ra do sự thay đổi của các hormone sinh sản, gây ra các vấn đề trong buồng trứng. Rụng trứng có thể không xảy ra hoặc xảy ra không thường xuyên. PCOS là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nữ giới. Phụ nữ bị PCOS có thể bị rối loạn một số hormone liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt và sinh sản, rối loạn trao đổi chất. Điều này thường bao gồm mức độ hormone “nam” cao hơn bình thường hoặc kháng insulin cao hơn.

Nguyên nhân gây ra PCOS là gì?

Nguyên nhân của PCOS vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có thể do thành phần di truyền. Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn bị PCOS, bạn có nhiều khả năng phát triển hội chứng này. Vì có mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và PCOS, nếu bạn có người thân mắc bệnh tiểu đường, bạn cũng có thể dễ bị PCOS hơn. Trọng lượng cơ thể dư thừa cũng liên quan đến sự phát triển của PCOS.

Các triệu chứng của PCOS là gì?

Trong khi nhiều phụ nữ bị PCOS có kinh nguyệt không đều, những người khác lại có kinh nguyệt thường xuyên và nhiều bất thường. Các triệu chứng khác thường đi kèm với PCOS bao gồm:

• Chảy máu kinh nguyệt nhiều
• Kinh nguyệt không đều
• Mọc lông trên mặt, cằm hoặc các bộ phận khác của cơ thể.
• Mụn ở mặt, ngực và lưng trên
• Mái tóc mỏng
• Tăng cân
• Sạm da ở một số vùng trên cơ thể
• Khô khan

Phụ nữ bị PCOS cũng có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe khác, bao gồm tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol cao và ngưng thở khi ngủ.

PCOS được chẩn đoán như thế nào?

Chẩn đoán PCOS bao gồm các kiểm tra sức khỏe (ví dụ: huyết áp, cân nặng, kiểu phát triển của tóc, các vấn đề về da, v.v.), siêu âm vùng chậu và xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone. Bạn nên ghi chép chi tiết về chu kỳ kinh nguyệt của mình vào nhật ký kinh nguyệt để giúp bác sĩ xác định xem bạn có bị PCOS hay không.

PCOS được điều trị như thế nào?

Giảm cân có thể giúp cải thiện mức độ hormone và giảm các triệu chứng của bạn. Ngay cả khi chỉ giảm 10% trọng lượng cơ thể cũng có thể cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và khiến bạn có nhiều khả năng rụng trứng hơn. Do sự thay đổi chuyển hóa trong PCOS, một chế độ ăn ít carbohydrate, chẳng hạn như chế độ ăn được dùng cho bệnh tiểu đường, kết hợp với tập thể dục thường xuyên và hoạt động thể chất sẽ có hiệu quả nhất trong việc kiểm soát cân nặng. Mặc dù PCOS không thể chữa khỏi, nhưng có những phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát các triệu chứng riêng lẻ.

Suy giáp là gì?

Tuyến giáp nằm ở cổ, có nhiệm vụ tiết ra các hormone với nhiều tác động đến cơ thể bạn, bao gồm kiểm soát chuyển hóa năng lượng, tốc độ tăng trưởng ở trẻ em, chức năng tim và phổi, chức năng tình dục và giấc ngủ. Chảy máu kinh nguyệt nhiều có thể phát sinh khi tuyến giáp sản xuất lượng hormone tuyến giáp thấp, được gọi là suy giáp.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh suy giáp?

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh suy giáp là một bệnh tự miễn dịch có tên là Hashimoto’s viêm tuyến giáp. Đây là tình trạng hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể tấn công tuyến giáp. Các nguyên nhân khác bao gồm: bất thường bẩm sinh, bệnh gây viêm tuyến giáp, dùng thuốc (ví dụ: amiodarone, lithium) và cắt bỏ tuyến giáp. Mặc dù rất hiếm gặp, nhưng bệnh suy giáp có thể do thiếu iốt.

Các triệu chứng của suy giáp là gì?

Các triệu chứng kèm theo suy giáp bao gồm: tăng cân, mệt mỏi, rụng tóc, không chịu được nhiệt độ lạnh, táo bón, trầm cảm và nhịp tim chậm. Da khô và móng tay giòn cũng rất phổ biến. Phụ nữ bị viêm tuyến giáp Hashimoto có thể khó thụ thai.

Suy giáp được chẩn đoán như thế nào?

Xét nghiệm máu tìm hormone tuyến giáp (TSH, T4) và kháng thể kháng giáp có thể xác nhận các vấn đề nghi ngờ về tuyến giáp.

Điều trị suy giáp như thế nào?

Điều trị suy giáp phụ thuộc vào nguyên nhân của vấn đề. Hầu hết những người bị suy giáp sẽ được điều trị bằng cách thay thế hormone tuyến giáp bằng một dạng tổng hợp của hormone tuyến giáp được gọi là thyroxine. Bổ sung sắt cũng sẽ được khuyến khích nếu bạn bị chảy máu kinh nguyệt nhiều và kéo dài.